El alcalde de O Carballiño se ha expresado este fin de semana ante la decisión de la Real Academia da Lingua de finales del pasado mes no admitiendo el empleo de la palabra pulpo en vez de polbo, pese a reconocer la RAG que pulpo es "moi utilizada na fala actual".
La Real Academia hacía prevalecer en su decisión el hecho "diferencial" que supone el empleo del término polbo sobre el de pulpo, aludiendo a que "presenta continuidade cara o sur no protugués polvo".

En su día, Argimiro Marnotes respondió al pronunciamiento con un tímido acato pero no comparto en tanto, señalaba el regidor carballiñés, no conociera el pronunciamiento de la RAG al completo y el análisis de dicha respuesta realizado por el Instituto de Estudios Carballiñeses. Dado que en dicho estudio había basado el Concello de O Carballiño la propuesta elevada en su día a los académicos de la lengua gallega.

Ahora, conocidas las opiniones del Instituto de Estudios Carballiñeses, el regidor municipal ha hecho valoración y emitió un comunicado en el que, exactamente, "quere facer as seguintes puntualizacións":

- O  breve comunicado feito público pola RAG, na realidade, non contesta ningún dos argumentos que se presentaron en favor da inclusión de pulpo.

- Dicir, como se di, que polbo é voz patrimonial galega documentada amplamente desde a época medieval e viva na fala actual é coma non dicir nada. Ninguén cuestionou tal cousa; ó contrario, o mesmo se recoñece no propio informe enviado á RAG. O único que cabe soster é que pulpo está tan documentada coma polbo desde a época medieval, coa diferenza que pulpo aparece antes e está máis viva na fala. E o de que “polbo está consolidada no uso escrito” é certo, pero xusto desde que se eliminou pulpo do galego normativo no ano 1983.

- Con respecto ás dúbidas que parece suscitar o carácter patrimonial de pulpo, resulta cando menos curioso que non se concrete ningunha. E cando se di que “a palabra pulpo é moi utilizada na fala actual”, ocúltase que tódolos datos dos que se dispón indican que pulpo sempre foi utilizada tanto ou máis ca polbo; non agora: sempre! Lémbrense os máis grandes escritores do século XX como Otero Pedrayo, V. Lamas Carvajal, Ánxel Fole, Álvaro Cunqueiro, Vicente Risco, Xaquín Lorenzo, Ramón Cabanillas, Eduardo Blanco Amor, X. Taboada Chivite... que utilizaron maiormente a palabra pulpo.

- Fronte a esas dúbidas sen concretar da Academia hai unha realidade indiscutible: pulpo aparece en documentos galegos anteriores a calquera interferencia do castelán, e non se trata, polo tanto, dun castelanismo. Aínda máis, as primeiras referencias documentais de pulpo na península pasan a ser agora as galegas.

- O que si resulta dubidoso, no que se refire ás razóns, é que os académicos, cun simple comunicado que non argumenta nada, poidan eliminar da lingua unha palabra viva que o pobo vén utilizando con continuidade desde as primeiras etapas de formación do idioma. Nesa concisa nota perdeuse de vista o dato fundamental do argumentario do Instituto de Estudios Carballiñeses, para o que se esperaban demostracións e argumentos explícitos da RAG unha vez que foi rexeitado.

- Coseriu, o gran teórico da lingüística, definía o correcto na lingua como: "aquilo que se di, alí onde se di e alí onde cabe dicilo". Moitos galegos dicimos pulpo en Galicia, porque cabe dicilo: porque así xa o dicían os nosos antergos de hai mil anos e porque nunca se deixou de dicir así. Outros galegos din polbo, porque tamén cabe dicilo, e nós respectámolos. Pero, teriamos que renunciar nós ó nóso xeito de falar porque os casteláns tamén digan pulpo ou porque outros galegos digan polbo? Non sería xusto!

Comunicado da Real Academia Galega sobre a escolla pulpo/polbo

A Real Academia Galega ratifícase na súa escolla de polbo como forma normativa recomendable, tal como estableceu xa no seu Vocabulario ortográfico da lingua galega no Dicionario da lingua galega, polas seguintes razóns:   

1.- Non hai ningunha dúbida de que polbo é voz patrimonial galega, que está documentada amplamente desde a época medieval e viva na fala actual.

2.- A palabra pulpo, moi utilizada na fala actual, suscita dúbidas sobre o seu carácter patrimonial.

3.- Un dos criterios establecidos para a escolla entre formas léxicas para a variante normativa do galego é que "entre dúas voces ou variantes concorrentes, unha das cales é indubidablemente galega e diferencial e a outra dubidosa, escóllese a primeira".

4.- A palabra polbo, diferencial e galega, e consolidada actualmente no uso escrito, presenta continuidade cara ao sur no portugués polvo.